İki Enflasyon: CPI ve PCE (Fed neden PCE’yi takip ediyor)

Dr. Burak Tamaç
2 min readMar 31, 2023

--

  • CPI — Consumer Price Index (Tüketici Fiyat Endeksi)
  • PCE — Personal Consumption Expenditures (Kişisel Tüketim Harcamaları)

CPI bizim bildiğimiz enflasyon verisidir.

Tüketicilerin belirli bir sepetteki mal ve hizmetlere ödedikleri fiyatları takip eder. Bu kategorilere gıda, giyim, barınma, sağlık hizmetleri vb. kalemler dahildir. Temel işlevi bu fiyatlardaki farkı ölçerek artış ya da düşüşü takip etmemizi sağlar.

PCE ile CPI arasındaki farklılıklar çok fazla olsa da en önemli fark şudur:

Eğer bir ürünün fiyatı artıyorsa ve tüketimi azaldıysa, PCE bu ürünün sepetteki payını düşürür. Bu da PCE’nin daha az oynak olmasını sağlar. Benzer şekilde mesela kırmızı et fiyatı arttığı için beyaz et daha fazla tercih ediliyorsa, PCE bu değişikliği hesaplamaya yansıtır.

Bu temel farklılıktan dolayı PCE daha az oynaklık gösterir.

İkisi karşılaştırıldığında 1995 ile 2013 arasındaki ortalama yıllık enflasyon:

CPI: %2.4

PCE: %2.0

Fed’in PCE’yi takip etmesinin 3 nedeni

Fed 2013 yılında yaptığı açıklama ile enflasyon için PCE verisini takip edeceklerini duyurdu.

Bunun için 3 neden ortaya koydu:

1- Masrafların sepet içindeki paylarını değişkenlik gösterebilir ki bunun nedeni zaten daha önce kullanılan ürünün başka bir ürün ile ikamet edilmesidir.

2- PCE daha kapsamlıdır.

3- Tarihsel olarak PCE verisi revize edilebilir.

Fed’in enflasyonu ölçmek için PCE’yi kullanmasının başlıca nedeni daha kapsamlı olmasıdır.

Sonuç olarak, Fed’in enflasyon hedefini belirlerken PCE kullanmasının başlıca nedenleri hem kapsamı hem de yukarıda anlattığım metod farklılığı nedeniyle daha az oynaklık göstermesidir.

Okuduğunuz için teşekkürler 🙏

--

--

Dr. Burak Tamaç

Adj. Professor at Montclair State University | ❝❞ Bloomberg | CNBC | Yahoo Finance | CoinDesk