Pareto İlkesi Nedir? (Örnek uygulama)

Pareto ilkesi ve diyagramı nedir?

Dr. Burak Tamaç
3 min readSep 1, 2024
80 20 bardakta
Photo by Austin Distel on Unsplash

· 1. Pareto Analizi Nedir?
· 2. Pareto Analizi Nasıl Yapılır?
· 3. Pareto Analizi Örnek Uygulama
· 4. 80/20 İlkesi Nedir?

Pareto diyagramı ya da ilkesine göre göre, sonuçların yaklaşık %80'i, yapılan işin yalnızca %20'sinden kaynaklanır.

Pareto ilkesi, İtalyan ekonomist Vilfredo Pareto’nun araştırmasına dayanır. Pareto, İtalya’daki toprakların %80'inin nüfusun %20'sine ait olduğunu fark etmiştir. Bu gözlem, daha sonra iş dünyası, ekonomi, yönetim ve birçok alanda yaygın olarak kullanılan bir ilkeye dönüşmüştür.

Peki pareto analizi nedir?

1. Pareto Analizi Nedir?

Pareto analizi, Pareto ilkesini kullanarak bir problemdeki en önemli faktörleri belirlemek için kullanılan bir yöntemdir.

Bu analiz, genellikle bir Pareto diyagramı ile görselleştirilir.

Pareto diyagramı oluşturma, Microsoft.
Pareto diyagramı oluşturma, Microsoft.

Pareto diyagramı, problemin nedenlerini veya etkenlerini sıklıklarına göre sıralayan bir çubuk grafiktir. Ayrıca, kümülatif sıklıkları gösteren bir çizgi de içerir. Bu sayede, hangi faktörlerin sonuçların çoğunluğundan sorumlu olduğunu kolayca görebiliriz.

Pareto analizi şu konularda fayda sağlar:

  • işletmelerde kalite kontrol
  • müşteri şikayetleri
  • satış analizi
  • stok yönetimi

Bu analiz sayesinde, kaynakları en etkili şekilde kullanarak problemlerin çözümüne odaklanmak mümkün olur.

Peki nasıl yapılır?

2. Pareto Analizi Nasıl Yapılır?

Pareto analizi yapmak için aşağıdaki adımları izleyebilirsiniz:

  1. Veri Toplama: Analiz etmek istediğiniz problemi belirleyin ve ilgili verileri toplayın. Örneğin, müşteri şikayetlerinin nedenlerini veya üretim hatalarının türlerini listeleyebilirsiniz.
  2. Sıklık Hesaplama: Her bir nedenin veya etkenin kaç kez tekrarlandığını hesaplayın.
  3. Azalan Sıralama: Nedenleri veya etkenleri sıklıklarına göre azalan sırada sıralayın.
  4. Kümülatif Sıklık Hesaplama: Her bir neden veya etken için kümülatif sıklıkları hesaplayın.
  5. Yüzde Hesaplama: Her bir neden veya etkenin toplam içindeki yüzdesini hesaplayın.
  6. Pareto Diyagramı Oluşturma: Yatay eksene nedenleri veya etkenleri, dikey eksene sıklıkları yerleştirin. Çubukları azalan sırada çizin. Kümülatif sıklıkları gösteren bir çizgi ekleyin.
  7. Analiz ve Yorumlama: Pareto diyagramını inceleyerek hangi nedenlerin veya etkenlerin sonuçların çoğunluğundan sorumlu olduğunu belirleyin. Bu faktörlere odaklanarak çözüm stratejileri geliştirebilirsiniz.

Örnek uygulama ile bakalım:

3. Pareto Analizi Örnek Uygulama

Pareto analizi örnek bir uygulama ile daha iyi anlaşılabilir.

Bir fabrikada üretim hatalarının nedenlerini analiz etmek istediğimizi düşünelim. Üretim hatalarının türlerini ve sıklıklarını aşağıdaki gibi listeledik:

Pareto Örnek: Bir fabrikada üretim hataları
Pareto Örnek: Bir fabrikada üretim hataları

Bu verileri kullanarak bir Pareto diyagramı oluşturalım.

Pareto diagramı
Pareto diagramı

Diyagramdan görüleceği gibi, A ve B hataları toplam hataların %64'ünü oluşturuyor. Bu nedenle, bu iki hata türüne odaklanarak üretim sürecindeki sorunları büyük ölçüde çözebiliriz.

4. 80/20 İlkesi Nedir?

80/20 ilkesi, Pareto ilkesinin bir diğer adıdır.

Bu ilke, birçok durumda sonuçların %80'inin nedenlerin veya etkenlerin sadece %20'sinden kaynaklandığını ifade eder.

Sonuç olarak, Pareto ilkesi ve Pareto analizi, karmaşık problemleri basitleştirerek çözüm sürecini kolaylaştıran güçlü araçlardır. Bu ilke ve analiz yöntemi, iş dünyası, ekonomi, yönetim ve birçok alanda yaygın olarak kullanılır. Pareto ilkesini anlayarak ve Pareto analizini kullanarak, kaynaklarımızı en etkili şekilde kullanabilir ve daha iyi sonuçlar elde edebiliriz.

Finansal özgürlük için haftada 1 dakikasını ayıran 20.000+ kişiye ÜCRETSİZ şimdi katıl!

Finansal özgürlük için haftada 1 dakikasını ayıran 20.000+ kişiye ÜCRETSİZ şimdi katıl!

--

--

Dr. Burak Tamaç
Dr. Burak Tamaç

Written by Dr. Burak Tamaç

Adj. Professor at Montclair State University | ❝❞ Bloomberg | CNBC | Yahoo Finance | CoinDesk

No responses yet