Tahvil ve Bono Nedir, Nasıl Alınır ( 2024'te neden önemli)?
Tahvilin nasıl işlediğini bilmeden iyi yatırımcı olamazsınız.
Finans piyasasında herkesin bildiği gibi: Tahviller yalan söylemez!
- Tahvil Bono Nedir?
- Tahvil Nasıl Değer Kazanır/Kaybeder?
- Tahvilleri bir yatırımcı olarak nasıl kullanabiliriz?
- Piyasanın haber/verilere tepkisini ölçmek için tahvil faizlerini takip edebilirsiniz.
- Tahvilleri Nasıl Alabiliriz?
1- Tahvil Bono Nedir?
Vadesi 1 yıldan az olan borçlanma senetleri DİBS’ler; Hazine Bonosu, vadesi 1 yıl ya da daha uzun olanlar; Devlet Tahvili olarak tanımlanır.
Tahvil bir borçlanma senedidir ve ekonominin temelini oluşturur.
Şirket ya da devletler bir kağıt (tahvil) basarak borçlanırlar. Devletin paraya mı ihtiyacı oldu, 100 milyon dolarlık bir kağıt basar ve bunu satarak 100 milyon dolarlık nakit elde eder. Tahvili elinde tutanlar ise senelik faiz kazanır. Mesela 1 senelik %10 faizli tahvil.
Kağıdı tutanın bir sene sonra 110 milyon doları olur.
- Şirket/devlet nakit ihtiyacını karşılar
- Nakit sağlayanlar faiz ile ödüllendirilir.
- Peki bunu bir yatırımcı olarak nasıl kullanabiliriz?
2- Tahvil Nasıl Değer Kazanır/Kaybeder?
Tahvil faizi artınca piyasadaki tahvilin değeri düşer.
Mesela 1 sene (2022) önce 10 yıllık ABD devlet tahvili aldınız.
Elinizdeki tahvilin faizi %2.6 olsun. 10 sene boyunca senelik %2.6 faiz alacaksınız. Peki son bir senede ne oldu? Tahvil faizleri arttı (enflasyon ve Fed faizleri artırması nedeniyle).
Peki şimdi aynı 10 yıllık tahvili alsak faiz ne kadar?
%3,4
ABD tahvillerinin faizi neden çok düşük? Batma riski düşük olduğu için. Yani faiz yüksek ise risk de yüksektir.
Nakit İhtiyacı İçin Satmak isterseniz?
Aynı örnek ile devam edelim.
Geçen sene %2.6 ile tahvil aldınız. 10 sene boyunca ABD devleti batmazsa eğer bu faizi kazanacaksınız. Ancak bu sene faizler yükseldi. 10 sene için ABD devleti artık %3.4 veriyor.
Ancak mesela bir şeyler oldu ve nakite ihtiyacınız var.
Elinizdeki tahvili satıp nakite çevirmek istiyorsunuz. Ben de alıcı olayım. Ben neden sizden %2.6 faizli tahvili aynı fiyata alayım. Aynısını bugün %3.4 ile alabilirim. Bu yüzden sizin nakite ihtiyacınız varsa zararına/ucuza satmanız gerekiyor.
Yani faizler artınca piyasada daha önce basılan tahvillerin değeri düşer.
2 yıllık ABD tahvil faizi 14 Temmuz 2023 günü üçüncü defa direnç seviyesinden döndü. Enflasyon tekrar artmaya başlarsa bu direnç kırılır ve finans piyasaları bundan çok kötü etkilenir.
Bugün (7 Ağustos 2023) 2 yıllık tahvil faizi %4,76.
Tam tersi olsaydı?
Tahvil faizleri düşmüş olsaydı ki önümüzdeki dönemde enflasyonun düşmesi ile birlikte beklenen bir durum.
O zaman da ben size fazladan para verecektim çünkü sizden satın alacağım tahvilin faizi piyasadakinden daha yüksek. Buraya kadar konuyu anladıysanız harika. Çünkü Silicon Valley Bank bu yüzden battı. Elinde uzun vadeli tahviller vardı. Bank-run nedeniyle nakite ihtiyacı oldu ve zararına sattı. Charles Schwab ve diğer bankalar da benzer şekilde bu yüzden hala zararda.
Fed faizleri artırmaya devam ederse birçok finans şirketin zararı büyümeye devam edecek. SVB’daki gibi bir bank-run olursa da bu şirketlerin hepsi batar.
O yüzden yolun sonuna geliniyor.
Ancak ABD tahvilleri hala güvenli. ABD devleti batmadı. Ama faizler arttığı için önceden alınan tahvillerin piyasa değeri düştü ve EĞER satmak zorunda kalırsanız ciddi zarardasınız.
3- Peki bunu bir yatırımcı olarak nasıl kullanabiliriz?
Mesela ben 2022 senesinde %4’ün üzerinde tahvil biriktirdim.
Fed faiz artırırken tahvil aldım. Birçok kişi de dalga geçti tahvil alınır mı diye 😊 Faizler düşünce doğal olarak benim aldıklarımın piyasa değeri arttı ve ciddi kar ederek sattım. Sonuç olarak eğer Fed faizleri artıracaksa ki bunu bir senedir bas bas bağırdılar. Belli aralıklarla tahvil almak size kar getirebilir.
Eğer alamıyorsanız, o zaman tahvilleri takip ederek piyasanın yönünü görebilirsiniz. Çünkü finans piyasasında herkesin bildiği gibi:
tahviller yalan söylemez
4- Tahviller Başka ne İşe Yarar?
Piyasanın haber/verilere tepkisini ölçmek için tahvil faizlerini takip edebilirsiniz.
⬇️🟢- faiz düşerse olumlu tepki
⬆️🔴- faiz artarsa olumsuz tepki
Piyasanın tepkisini ölçmek için genelde borsalar takip edilir. Ancak borsaların yanında tahvil faizlerini de takip etmemiz gerekmektedir. Özellikle orta vade piyasa döngülerini tespit etmek için 2–10–30 yıllık ABD tahvil faizleri önemli bir göstergedir.
Örnek ile tahvil faizlerinden faydalanma
4 Ağustos 2023 günü ABD işsizlik ve istihdam rakamları açıklandı.
İstihdam rakamı olumlu gelmiş olsa da işsizliğin düşmesi birçok kişinin kafasını karıştırdı:
- İstihdam düşük geldiği için olumlu
- İşsizlik düştüğü için olumsuz
Tahvil faizlerine baktığımızda ise aşağıdaki tabloyu gördük:
Yani piyasa bu veriyi olumlu fiyatlamış.
Bunun nedenini sonra detaya baktığımızda öğrendik. WSJ işsizlikte düşüşü 2 nedene bağlamış:
1- Son dönemde artan göçmenler
2- İşgücüne katılım oranındaki artış
Bu iki veri ekonominin güçlendiğini gösteren bir veri değil.
5- Sonuç: Tahvilleri Nasıl Alabiliriz
ABD’de ikamet ediyorsanız yatırım bankaları ile tahvil satın alabilirsiniz.
Eğer ABD’de ikamet etmiyorsanız, bu durumda ABD borsalarında listelenen ETF’leri satın alabilirsiniz. Bu şekilde süresine göre sınıflandırılmış yatırım fonlarını alarak tek bir tahvil almak yerine, tahvil sepetine yatırım yapabilirsiniz. Aşağıda benim en sık kullandığım Vanguard şirketinin tahvil ETF’lerini görebilirsiniz.
Bu ETF’ler ABD borsalarında listelendiği için, borsalardan alım satım imkanı veren platformlar sayesinde bu ETF’leri almak mümkün.
